×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Nieprawidłowości w podejściu do macierzyństwa

dr Żelisława Golańska, psycholog kliniczny
Artykuł pochodzi z książki "Opieka pielęgniarska nad noworodkiem" wydanej przez Medycynę Praktyczną, Kraków 2007

Najogólniej można wyróżnić dwie „krańcowe” postacie wypaczenia macierzyństwa: zupełny brak zainteresowania ciążą i dzieckiem oraz nadmierną opiekuńczość.

Brak zainteresowania dzieckiem wykazują zwykle kobiety niepotrafiące okazać swych uczuć, nastawione wrogo do dziecka i niepewne w roli matki. Zdarzają się też matki niedojrzałe uczuciowo do macierzyństwa. Ta niedojrzałość łączy się niekiedy z cechami niedojrzałości biologicznej (np. niedorozwój macicy). Uczucia macierzyńskie mogą zostać stłumione przez różne racje „wyższego rzędu” (np. dziecko jest dla matki przeszkodą w planach życiowych). Zanik modelu rodziny wielopokoleniowej stwarza sytuację, w której młoda matka nie ma się na kim oprzeć. Znerwicowanie spowodowane warunkami współczesnego życia odbija się na uczuciach macierzyńskich niezwykle silnie, powoduje bowiem tzw. oziębłość macierzyńską, która jest niekorzystna dla rozwoju dziecka.

Spotykamy się również z wypaczeniem macierzyństwa w odwrotnym kierunku, tzn. z nadmierną opiekuńczością matki. W takim przypadku dziecko będzie przeciążone nadmiarem uczuć, co w konsekwencji odbije się negatywnie na jego rozwoju. Można się spotkać także z jeszcze jednym typem wypaczenia macierzyństwa, tj. z odrzuceniem dziecka. Ta sytuacja prawie zawsze prowadzi do opóźnienia jego rozwoju fizycznego i psychicznego. W wieku późniejszym wiedzie to do zaburzeń emocjonalnych, trudności w nawiązaniu kontaktów społecznych, seksualnych i zaburzeń we własnym rodzicielstwie.

Trudnym problemem jest ciąża niechciana. Kobieta w takiej sytuacji zaczyna akceptować swój stan zwykle dopiero w II trymestrze ciąży. Zwraca uwagę zależność między akceptacją ciąży a stopniem konfliktu między rolami, jakie pełni kobieta w życiu. Konflikt aspiracji i macierzyństwa może się stać przyczyną ambiwalentnej lub też odrzucającej postawy wobec dziecka. Pod koniec ciąży pojawia się konflikt pomiędzy chęcią zatrzymania dziecka a jego odrzuceniem. Przejawia się on w lęku przed porodem, zgonem w czasie porodu i przed utratą dziecka. Stan emocjonalny, stopień znajomości fizjologii ciąży, stosunki wewnątrzrodzinne, zwłaszcza między małżonkami, a także stosunek do własnej matki – to istotne czynniki psychologiczne, oddziałujące na kobiety w ciąży. Na szczególną uwagę zasługuje ciąża kobiety po wcześniejszych poronieniach. Powstające napięcia łatwo się kumulują i powodują powstanie „błędnego koła” wzajemnych, negatywnych oddziaływań na drodze psychosomatycznej i somatopsychicznej. Inną sytuacją prowadzącą do frustracji jest macierzyństwo kobiety z chorobami organicznymi, np. wadą serca, cukrzycą itp. Zwykle jednak tę grupę kobiet charakteryzuje duże zdyscyplinowanie i refleksyjny stosunek do życia.

Kobieta oczekuje starannego wyjaśnienia fizjologii ciąży i porodu. Daje to szansę na zmianę postawy kobiety w stosunku do ciąży oraz dziecka, z biernej na aktywną. Istotny dla rozwoju dziecka i miłości macierzyńskiej jest prenatalny kontakt z dzieckiem. W tym celu można zachęcać kobiety do „rozmów” z dzieckiem, głaskania i śpiewania mu oraz do włączania ojca w nawiązywanie kontaktów z nienarodzonym jeszcze dzieckiem. Wymagają one rzetelnej informacji o przebiegu ciąży w celu zmniejszenia lęku.

29.11.2012
Zobacz także
Wybrane treści dla Ciebie
  • Różyczka u kobiet w ciąży
  • Depresja okołomenopauzalna
  • Małopłytkowość w czasie ciąży
  • Hemoroidy w ciąży
  • Depresja sezonowa
  • Zakażenie wirusem cytomegalii w ciąży
  • Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży
  • Zmiany skórne w ciąży
  • Ostre stłuszczenie wątroby ciężarnych
  • Depresja u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta