Pytanie nadesłane do redakcji
Witam. Od 5 lat jestem nosicielką HSV-2. Od początku mam nawroty opryszczki genitalnej. Bardzo się boję, że będąc w ciąży, mogę zarazić płód i uszkodzić go. Jakie jest prawdopodobieństwo zarażenia płodu w I trymestrze? Czy są jakieś mamy, które pomimo opryszczki genitalnej urodziły zdrowe dzieci? Bardzo proszę o odpowiedź.
Odpowiedziała
prof. dr n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta
ginekolog położnik, endokrynolog, seksuolog
Kierownik Katedry Zdrowia Kobiety Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Zakażenia wirusami Herpes prowadzą do pierwotnego ich namnażania w komórkach dróg wniknięcia, a następnie do stałego zasiedlenia się wirusa. Dlatego niestety podczas kolejnego zakażenia może dojść do rozprzestrzeniania się wirusa. Zakażenie wirusem Herpes simplex typu 2 powoduje zaczerwienienie i pęcherzyki wywołujące uczucie pieczenia na skórze oraz błonach śluzowych narządów płciowych żeńskich i męskich.
Pyta Pani, jak zakażenie wpływa na przebieg ciąży oraz stan noworodka. Niestety, dane kliniczne nie są optymistyczne. Literatura podaje, że u kobiet zakażonych wirusem HSV częściej występują poronienia i porody przedwczesne.
Zakażenie płodu zależy najprawdopodobniej od czasu trwania ciąży i charakteru infekcji, a mianowicie od tego, czy jest to infekcja pierwotna, czy wtórna. Zakażenia wirusem Herpes występują w 1 na 5–7,5 tys. żywych urodzeń i w 75% przypadków dotyczą zakażenia właśnie HSV-2. Niestety powikłania u płodu są bardzo poważne – aż 50% noworodków umiera, a u pozostałych występują ciężkie zakażenia z posocznicą, zapaleniem mózgu oraz zakażeniem ośrodkowego układu nerwowego i gałki ocznej. U noworodków mogą wystąpić również zmiany opryszczkowe.
Do zakażenia płodu w 80% przypadków dochodzi podczas porodu siłami natury, a także w przypadku przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego. Do zakażeń wrodzonych dochodzi w większości przypadków w ostatnich trzech miesiącach ciąży, chociaż naukowcy opisali kilka noworodków zakażonych w pierwszych 6 miesiącach, u których stwierdzono: małogłowie, małoocze, zapalenie siatkówki i zwapnienia wewnątrzczaszkowe. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem dla kobiet zakażonych wirusem HSV-2 jest poród drogą planowego cięcia cesarskiego, zwłaszcza gdy aktualnie występują wykwity. Należy pamiętać, by cięcie cesarskie zostało wykonane, kiedy pęcherz płodowy jest zachowany. Natomiast jeśli doszło już do pęknięcia pęcherza płodowego, to optymalny czas do ukończenia ciąży wynosi 4 godziny.
W okresie noworodkowym zakażenie noworodka w trakcie karmienia piersią jest mało prawdopodobne, należy tylko pamiętać o częstym myciu rąk ciepłą wodą z mydłem, gdyż właśnie mydło powoduje dezaktywację wirusa.