Pytanie nadesłane do redakcji
Czy można się szczepić przeciw krztuścowi, będąc w ciąży?
Odpowiedziała
dr n. med. Ewa Talarek
specjalista pediatra
Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
Można i warto to zrobić. Od kilku lat dostępne są 2 szczepionki zawierające zmniejszoną dawkę toksoidu błonicy, toksoid tężcowy i zmniejszoną dawkę bezkomórkowych antygenów pałeczki krztuśca (dTpa) - Adacel i Boostrix. Preparaty te przeznaczone są do stosowania u dzieci powyżej 7. roku życia i osób dorosłych w realizacji szczepienia przypominającego przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi. W polskim Programie Szczepień Ochronnych (PSO) szczepienie dTpa zaleca się osobom dorosłym zamiast szczepienia przypominającego przeciwko błonicy i tężcowi (dT). Kobiety ciężarne nie są w PSO wymienione, ale ciąża nie jest przeciwwskazaniem do podania zarówno dT, jak i dTpa, gdyż są to szczepionki zabite. Jeśli kobieta ciężarna nie otrzymała dTpa przed ciążą, zasadne jest wykonanie tego szczepienia w ciąży. Według amerykańskiego Komitetu Doradczego ds. Szczepień szczepionkę dTpa można podać w dowolnym trymestrze ciąży. Jednak optymalny wydaje się okres ciąży między 27. a 36. tygodniem ciąży. Przeciwciała poszczepienne wytworzone przez matkę przechodzą przez łożysko. Tym samym poza ochroną pośrednią (zaszczepiona matka nie zachoruje na krztusiec i nie zarazi dziecka), uzyskuje się ochronę bezpośrednią, dzięki przeciwciałom odmatczynym, które zapobiegają zachorowaniu we wczesnym okresie życia. W Stanach Zjednoczonych od 2013 roku szczepienie dTpa zalecane jest w każdej ciąży.
Planując szczepienie dTpa u kobiety ciężarnej, warto pomyśleć o innych osobach, które będą miały bliski, bezpośredni kontakt z nowo narodzonym dzieckiem i w razie zachorowania na krztusiec będą stanowić potencjalne źródło zakażenia (ojciec, starsze rodzeństwo, dziadkowie). Szczepienie dTpa zaleca się także tym osobom, aby stworzyć wokół dziecka „kokon” ochronny.
Piśmiennictwo:
Centers for Disease Control and Prevention (CDC): Updated recommendations for use of tetanus toxoid, reduced diphteria toxoid and acellular vaccine (Tdap) in pregnant women and persons who have or anticipate having close contact with an infant aged <12 months - Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 2011. MMWR 2011; 60: 1424-1426Centers for Disease Control and Prevention (CDC): Updated recommendations for use of tetanus toxoid, reduced diphteria toxoid and acellular vaccine (Tdap) in pregnant women - Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 2012. MMWR 2013; 62(7): 131-133
Program Szczepień Ochronnych na 2014 rok. Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2013 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2014. Dz. U. Min. Zdr., poz.43
Adacel. Charakterystyka produktu leczniczego
Bostrix. Charakterystyka produktu leczniczego